- جدید
- ناموجود
-
تمبر
-
تمبرهای پهلوی دوم
-
تکمیل آلبوم سال...
- تمبرهای سال 1318
- تمبرهای سال 1321
- تمبرهای سال 1322
- تمبرهای سال 1326
- تمبرهای سال 1327
- تمبرهای سال 1328
- تمبرهای سال 1329
- تمبرهای سال 1331
- تمبرهای سال 1332
- تمبرهای سال 1333
- تمبرهای سال 1334
- تمبرهای سال 1335
- تمبرهای سال 1336
- تمبرهای سال 1337
- تمبرهای سال 1338
- تمبرهای سال 1339
- تمبرهای سال 1340
- تمبرهای سال 1341
- تمبرهای سال 1342
- تمبرهای سال 1343
- تمبرهای سال 1344
- تمبرهای سال 1345
- تمبرهای سال 1346
- تمبرهای سال 1347
- تمبرهای سال 1348
- تمبرهای سال 1349
- تمبرهای سال 1350
- تمبرهای سال 1351
- تمبرهای سال 1352
- تمبرهای سال 1353
- تمبرهای سال 1354
- تمبرهای سال 1355
- تمبرهای سال 1356
- تمبرهای سال 1357
- سال کامل - تکی و بلوکی
- تمبرهای جاری پستی
-
تکمیل آلبوم سال...
-
تمبرهای جمهوری
-
تکمیل آلبوم سال...
- تمبرهای سال 1358
- تمبرهای سال 1359
- تمبرهای سال 1360
- تمبرهای سال 1361
- تمبرهای سال 1362
- تمبرهای سال 1363
- تمبرهای سال 1364
- تمبرهای سال 1365
- تمبرهای سال 1366
- تمبرهای سال 1367
- تمبرهای سال 1368
- تمبرهای سال 1369
- تمبرهای سال 1370
- تمبرهای سال 1371
- تمبرهای سال 1372
- تمبرهای سال 1373
- تمبرهای سال 1374
- تمبرهای سال 1375
- تمبرهای سال 1376
- تمبرهای سال 1377
- تمبرهای سال 1378
- تمبرهای سال 1379
- تمبرهای سال 1380
- تمبرهای سال 1381
- تمبرهای سال 1382
- تمبرهای سال 1383
- تمبرهای سال 1384
- تمبرهای سال 1385
- تمبرهای سال 1386
- تمبرهای سال 1387
- تمبرهای سال 1388
- تمبرهای سال 1389
- تمبرهای سال 1390
- تمبرهای سال 1391
- تمبرهای سال 1392
- تمبرهای سال 1393
- تمبرهای سال 1394
- تمبرهای سال 1395
- تمبرهای سال 1396
- تمبرهای سال 1397
- تمبرهای سال 1398
- تمبرهای سال 1399
- تمبرهای سال 1400
- سال کامل - تکی و بلوکی
- تمبرهای جاری پستی
- تمبرهای اختصاصی و تبلیغاتی
-
تکمیل آلبوم سال...
-
تمبرهای خارجی
-
براساس موضوع
- تمبرهای هم موضوع و مرتبط با ایران
- تمبر تابلو ، نقاشی
- تمبرهای مناظر و چشم اندازها
- تمبر لباسهای محلی
- تمبرهای مشترک و مرتبط
- تمبر نقاشی کودکان
- تمبر حیوانات - ماهیها
- تمبر حیوانات - اسبها
- تمبر حیوانات - پروانه ها
- تمبر حیوانات - سگها
- تمبر حیوانات - گربه سانان
- تمبر حیوانات - پرندگان
- تمبر حیوانات - WWF
- تمبر حیوانات - حشرات
- تمبر حیوانات - سایر
- تمبرهای ورزشی - المپیک
- تمبرهای ورزشی - فوتبال
- تمبرهای ورزشی - سایر
- تمبر - موضوعات مختلف
- تمبر شخصیتها - مشاهیر
- تمبر شخصیتها
- کریستمس، سال جدید و عید و تبریک
- تمبر فضا
- تمبرهای معماری و مهندسی
- تمبر وسایل نقلیه
- تمبرهای کارتونی
- تمبر گلها ، گیاهان و میوه ها
- آثار هنری تجسمی و صنایع دستی
- تمبر سازمانهای جهانی
- تمبر روی تمبر
- تمبر سری پستی
- تمبر با اشکال هندسی ، معطر ، برجسته و خاص
- تمبر نقشه و پرچم
- تمبر موسیقی
- تمبرهای پزشکی و سلامت
- تمبرهای مذهبی
- روز تمبر ، نمایشگاه تمبر
- تمبرهای پیشاهنگی
- تمبرهای صلیب سرخ
-
بر اساس کشور
-
تمبرهای قاره آسیا
- تمبرهای آذربایجان
- تمبرهای اردن
- تمبرهای ارمنستان
- تمبرهای ازبکستان
- تمبرهای افغانستان
- تمبرهای امارات متحده عربی
- تمبرهای اندونزی
- تمبرهای برمه ( میانمار )
- تمبرهای برونئی
- تمبرهای بوتان
- تمبرهای بنگلادش
- تمبرهای پاکستان
- تمبرهای تاجیکستان
- تمبرهای تایلند
- تمبرهای تایوان
- تمبرهای ترکمنستان
- تمبرهای ترکیه
- تمبرهای چین
- تمبرهای ژاپن
- تمبرهای سوریه
- تمبرهای سنگاپور
- تمبرهای سریلانکا
- تمبرهای شارجه
- تمبرهای عربستان سعودی
- تمبرهای عراق
- تمبرهای عجمان
- تمبرهای عمان
- تمبرهای فلسطین
- تمبرهای فیلیپین
- تمبرهای قرقیزستان
- تمبرهای قزاقستان
- تمبرهای قطر
- تمبرهای کامبوج
- تمبرهای کره جنوبی
- تمبرهای کره شمالی
- تمبرهای کویت
- تمبرهای گرجستان
- تمبرهای لائوس
- تمبرهای لبنان
- تمبرهای ماکائو
- تمبرهای مالدیو
- تمبرهای مالزی
- تمبرهای مغولستان
- تمبرهای منامه
- تمبرهای هنگ کنگ
- تمبرهای هندوستان
- تمبرهای نپال
- تمبرهای ویتنام
- تمبرهای ویتنام جنوبی
- تمبرهای یمن
-
تمیرهای قاره اروپا
- آلبانی
- آلمان ، جمهوری فدرال
- آلمان ، جمهوری دموکراتیک
- آلمان ، برلین
- آلمان - رایش ، مرکزی و سایر
- آندورا
- آلاند
- آلدرنی
- اتریش
- استونی
- اسپانیا
- اسلواکی
- اسلوونی
- انگلیس
- اوکراین
- ایتالیا
- ایرلند
- ایسلند
- بلاروس
- بلغارستان
- بلژیک
- بوسنی هرزگوین
- بوهمیا و موراویا
- پرتغال
- جبل الطارق
- جرسی
- جزایر فارو
- جزیره من
- جمهوری چک
- چک اسلواکی
- دانمارک
- روسیه
- رومانی
- سان مارینو
- سوئد
- سوئیس
- شوروی
- فرانسه
- فرمانروایی مالت
- فنلاند
- قبرس ترک
- قبرس
- صربستان
- کرواسی
- گرین لند
- گورنزی
- لتونی
- لوگزامبورگ
- لیختنشتاین
- لیتوانی
- لهستان
- مالت
- مجارستان
- مقدونیه
- موناکو
- مولداوی
- نروژ
- یوگوسلاوی
- یونان
- واتیکان
- هلند
-
تمبرهای قاره آمریکا
- آروبا
- آرژانتین
- آمریکا
- آنتیگوا و باربودا
- آنتیلز
- آنگوئیلا
- اروگوئه
- اکوادور
- السالوادور
- باهاماس
- باربادوس
- باربودا
- برزیل
- برمودا
- بولیوی
- بلیز
- پاراگوئه
- پاناما
- پرو
- ترینیداد و توباگو
- جامائیکا
- جزایر ترکها و کایکو
- جزایر فالکلند
- جزایر کایمن
- جزایر ویرجین
- جمهوری دومنیکن
- دومنیکا
- سازمان ملل - نیویورک ، ژنو ، وین
- سنت پیر و میکوئلن
- سنت کیتس
- سنت لوسیا
- سنت لوئیس
- سنت وینسنت
- سورینام
- شیلی
- دومنیکا
- کاستاریکا
- کانادا
- کوبا
- کلمبیا
- گرانادا
- گرندین گرانادا
- گواتمالا
- گویانا
- مارتینیک
- مکزیک
- مونت سررت
- نیکاراگوئه
- نویس
- هائیتی
- هندوراس
- هندوراس بریتانیائی
- ونزوئلا
-
تمبرهای قاره آفریقا
- تمبرهای آفریقای شرقی
- تمبرهای آفریقای جنوبی
- تمبرهای آفریقای جنوب غربی
- تمبرهای آفریقای مرکزی
- تمبرهای آنگولا
- تمبرهای اتیوپی
- تمبرهای اریتره
- تمبرهای الجزایر
- تمبرهای اوگاندا
- تمبرهای بروندی
- تمبرهای بنین
- تمبرهای بوتسوانا
- تمبرهای بورکینافاسو
- تمبرهای تانزانیا
- تمبرهای تریستان
- تمبرهای توگو
- تمبرهای تونس
- تمبرهای جمهوری گینه
- تمبرهای جیبوتی
- تمبرهای چاد
- تمبرهای داهومی
- تمبرهای رواندا
- تمبرهای رودزیا
- تمبرهای زامبیا
- تمبرهای زیمباوه
- تمبرهای سائو تام و پرینسیپ
- تمبرهای سنت هلن
- تمبرهای سنگال
- تمبرهای سیرالئون
- تمبرهای سیشل
- تمبرهای سوایزلند
- تمبرهای سودان
- تمبرهای سومالی
- تمبرهای شاخ آفریقا
- تمبرهای غنا
- تمبرهای کامرون
- تمبرهای کنگو - برازاویل ، کینشازا ، جمهوری دموکراتیک
- تمبرهای کنیا
- تمبرهای کومور
- تمبرهای کیپ ورد
- تمبرهای گابن
- تمبرهای گامبیا
- تمبرهای گینه استوائی
- تمبرهای گینه بیسائو
- تمبرهای گینه پرتغالی
- تمبرهای ماداگاسکار
- تمبرهای مالی
- تمبرهای مالاوی
- تمبرهای مراکش
- تمبرهای مستعمرات اسپانیا
- تمبرهای مستعمرات ایتالیا
- تمبرهای مستعمرات فرانسه
- تمبرهای مصر - پادشاهی ، جمهوری
- تمبرهای موریتانی
- تمبرهای موریس
- تمبرهای موزامبیک
- تمبرهای لسوتو
- تمبرهای لیبریا
- تمبرهای لیبی
- تمبرهای نامیبیا
- تمبرهای نیجر
- تمبرهای نیجریه
- تمبرهای ولتای علیا
- تمبرهای استرالیا و اقیانوسیه
-
تمبرهای قاره آسیا
- بوکلت(کتابچه) تمبر
-
براساس موضوع
-
تمبرهای پهلوی دوم
-
اسکناس
- اسکناس پهلوی اول
- اسکناس پهلوی دوم
- اسکناس جمهوری
-
اسکناس خارجی
-
اسکناسهای آسیا
- اسکناسهای آذربایجان
- اسکناسهای افغانستان
- اسکناسهای اردن
- اسکناسهای ارمنستان
- اسکناسهای ازبکستان
- اسکناسهای امارات متحده عربی
- اسکناسهای اندونزی
- اسکناسهای بحرین
- اسکناسهای برمه (میانمار)
- اسکناسهای بنگلادش
- اسکناسهای بوتان
- اسکناسهای پاکستان
- اسکناسهای تاجیکستان
- اسکناسهای تایلند
- اسکناسهای تایوان
- اسکناسهای ترکمنستان
- اسکناسهای ترکیه
- اسکناسهای تیمور شرقی
- اسکناسهای چین
- اسکناسهای دارالسلام برونئی
- اسکناسهای ژاپن
- اسکناسهای سریلانکا
- اسکناسهای سوریه
- اسکناسهای سنگاپور
- اسکناسهای فیلیپین
- اسکناسهای قرقیزستان
- اسکناسهای قزاقستان
- اسکناسهای قطر
- اسکناسهای عراق
- اسکناسهای عربستان سعودی
- اسکناسهای عمان
- اسکناسهای کامبوج
- اسکناسهای کره جنوبی
- اسکناسهای کره شمالی
- اسکناسهای کویت
- اسکناسهای گرجستان
- اسکناسهای ماکائو
- اسکناسهای مالدیو
- اسکناسهای مالزی
- اسکناسهای مغولستان
- اسکناسهای لائوس
- اسکناسهای لبنان
- اسکناسهای نپال
- اسکناسهای ویتنام
- اسکناسهای ویتنام جنوبی
- اسکناسهای هنگ کنگ
- اسکناسهای هندوستان
- اسکناسهای هند مستعمره هلند
- اسکناسهای یمن
- اسکناسهای مستعمرات ژاپن
-
اسکناسهای اروپا
- اسکناسهای اتریش
- اسکناسهای اسپانیا
- اسکناسهای استونی
- اسکناسهای اسکاتلند
- اسکناسهای اسلواکی
- اسکناسهای اسلوونی
- اسکناسهای آلبانی
- اسکناسهای آلمان
- اسکناسهای آنتیلن هلند
- اسکناسهای انگلیس
- اسکناسهای اوکراین
- اسکناسهای ایتالیا
- اسکناسهای ایرلند
- اسکناسهای ایرلند شمالی
- اسکناسهای ایسلند
- اسکناسهای بلاروس
- اسکناسهای بلژیک
- اسکناسهای بلغارستان
- اسکناسهای بوسنی و هرزگوین
- اسکناسهای پرتغال
- اسکناسهای تاتارستان
- اسکناسهای ترنسدنیستر
- اسکناسهای جبل الطارق
- اسکناسهای جرسی
- اسکناسهای جزایر فارو
- اسکناسهای جزیره من
- اسکناسهای جمهوری چک
- اسکناسهای چک اسلواکی
- اسکناسهای دانمارک
- اسکناسهای روسیه
- اسکناسهای رومانی
- اسکناسهای سوئد
- اسکناسهای سوئیس
- اسکناسهای صربستان
- اسکناسهای فرانسه
- اسکناسهای فنلاند
- اسکناسهای قبرس
- اسکناسهای قطب شمال
- اسکناسهای کرواسی
- اسکناسهای گورنزی
- اسکناسهای مجارستان
- اسکناسهای مقدونیه
- اسکناسهای مولداوی
- اسکناسهای نروژ
- اسکناسهای لیتوانی
- اسکناسهای لوگزامبورگ
- اسکناسهای لهستان
- اسکناسهای یوگوسلاوی
- اسکناسهای یونان
- اسکناسهای هلند
-
اسکناسهای آمریکا
- اسکناسهای آرژانتین
- اسکناسهای آروبا
- اسکناسهای اروگوئه
- اسکناسهای اکوادور
- اسکناسهای السالوادور
- اسکناسهای ایالات متحده آمریکا
- اسکناسهای باربادوس
- اسکناسهای باهاماس
- اسکناسهای برزیل
- اسکناسهای برمودا
- اسکناسهای بولیوی
- اسکناسهای بلیز
- اسکناسهای پاراگوئه
- اسکناسهای پرو
- اسکناسهای ترینیداد و توباگو
- اسکناسهای جامائیکا
- اسکناسهای جزایر فالکلند
- اسکناسهای جزایر کایمن
- اسکناسهای جزیره ایستر
- اسکناسهای جمهوری دومنیکن
- اسکناسهای سورینام
- اسکناسهای شیلی
- اسکناسهای کاستاریکا
- اسکناسهای کارائیب شرقی
- اسکناسهای کانادا
- اسکناسهای کلمبیا
- اسکناسهای کوبا
- اسکناسهای گواتمالا
- اسکناسهای گویانا
- اسکناسهای مکزیک
- اسکناسهای نیکاراگوئه
- اسکناسهای هائیتی
- اسکناسهای هندوراس
- اسکناسهای ونزوئلا
-
اسکناسهای آفریقا
- اسکناسهای آنگولا
- اسکناسهای اتیوپی
- اسکناسهای اریتره
- اسکناسهای آفریقای جنوبی
- اسکناسهای آفریقای غربی
- اسکناسهای آفریقای مرکزی
- اسکناسهای الجزائر
- اسکناسهای اوگاندا
- اسکناسهای بروندی
- اسکناسهای بوتسوانا
- اسکناسهای بورکینافاسو
- اسکناسهای بنین
- اسکناسهای بیافرا
- اسکناسهای تانزانیا
- اسکناسهای تونس
- اسکناسهای جیبوتی
- اسکناسهای رواندا
- اسکناسهای رودزیا
- اسکناسهای زامبیا
- اسکناسهای زیمباوه
- اسکناسهای زئیر
- اسکناسهای ساحل عاج
- اسکناسهای سائو تام و پرینسپ
- اسکناسهای سنت هلن
- اسکناسهای سنت توماس
- اسکناسهای سنگال
- اسکناسهای سوایزلند
- اسکناسهای سودان
- اسکناسهای سودان جنوبی
- اسکناسهای سومالی لند
- اسکناسهای سومالی
- اسکناسهای سیشل
- اسکناسهای سیرالئون
- اسکناسهای کامرون
- اسکناسهای غنا
- اسکناسهای کنگو
- اسکناسهای کنیا
- اسکناسهای کومور
- اسکناسهای کیپ ورد
- اسکناسهای گامبیا
- اسکناسهای گینه استوایی
- اسکناسهای گینه
- اسکناسهای گینه پرتغالی
- اسکناسهای گینه بیسائو
- اسکناسهای مالاوی
- اسکناسهای ماداگاسکار
- اسکناسهای مراکش
- اسکناسهای مصر
- اسکناسهای موریتانی
- اسکناسهای موریس
- اسکناسهای موزامبیک
- اسکناسهای لسوتو
- اسکناسهای لیبریا
- اسکناسهای لیبی
- اسکناسهای نامیبیا
- اسکناسهای نیجریه
- اسکناسهای استرالیا و اقیانوسیه
- اسکناسهای یادبودی
- اسکناسهای ملکه
- اسکناسهای پلیمری
- اسکناسهای تابلویی
- ست اسکناس
- صفر یورویی
- اسکناسهای سفارشی
-
اسکناسهای آسیا
-
سکه
- سکه ایرانی
-
سکه خارجی
- سکه های قاره آسیا
-
سکه های قاره اروپا
- سکه های آلمان
- سکه های اتریش
- سکه های استونی
- سکه های اسپانیا
- سکه های اسلواکی
- سکه های انگلیس
- سکه های ایتالیا
- سکه های ایرلند
- سکه های اوکراین
- سکه های بلژیک
- سکه های پرتغال
- سکه های دانمارک
- سکه های روسیه
- سکه های رومانی
- سکه های سوئد
- سکه های صربستان
- سکه های فرانسه
- سکه های قبرس
- سکه های مالت
- سکه های مجارستان
- سکه های مقدونیه
- سکه های لتونی
- سکه های لیتوانی
- سکه های یوگوسلاوی
- سکه های یونان
- سکه های هلند
- سکه های قاره آمریکا
- سکه های قاره آفریقا
- سکه های استرالیا و اقیانوسیه
- سکه یادبودی
-
سایر اقلام کلکسیونی
-
پاکت مهر روز
-
پاکت مهر روز خارجی
-
پاکت مهر روز پهلوی دوم
- پاکت مهر روز 1340
- پاکت مهر روز 1341
- پاکت مهر روز 1342
- پاکت مهر روز 1343
- پاکت مهر روز 1344
- پاکت مهر روز 1345
- پاکت مهر روز 1346
- پاکت مهر روز 1347
- پاکت مهر روز 1348
- پاکت مهر روز 1349
- پاکت مهر روز 1350
- پاکت مهر روز 1351
- پاکت مهر روز 1352
- پاکت مهر روز 1353
- پاکت مهر روز 1354
- پاکت مهر روز 1355
- پاکت مهر روز 1356
- پاکت مهر روز 1357
-
پاکت مهر روز جمهوری اسلامی
- پاکت مهر روز 1358
- پاکت مهر روز 1359
- پاکت مهر روز 1360
- پاکت مهر روز 1361
- پاکت مهر روز 1362
- پاکت مهر روز 1363
- پاکت مهر روز 1364
- پاکت مهر روز 1365
- پاکت مهر روز 1366
- پاکت مهر روز 1367
- پاکت مهر روز 1368
- پاکت مهر روز 1369
- پاکت مهر روز 1370
- پاکت مهر روز 1371
- پاکت مهر روز 1372
- پاکت مهر روز 1373
- پاکت مهر روز 1374
- پاکت مهر روز 1375
- پاکت مهر روز 1376
- پاکت مهر روز 1377
- پاکت مهر روز 1378
- پاکت مهر روز 1379
- پاکت مهر روز 1380
- پاکت مهر روز 1381
- پاکت مهر روز 1382
- پاکت مهر روز 1383
- پاکت مهر روز 1384
- پاکت مهر روز 1385
- پاکت مهر روز 1386
- پاکت مهر روز 1387
- پاکت مهر روز 1388
- پاکت مهر روز 1389
- پاکت مهر روز 1390
- پاکت مهر روز 1391
- پاکت مهر روز 1392
- پاکت مهر روز 1393
- پاکت مهر روز 1394
- پاکت مهر روز 1395
- پاکت مهر روز 1396
- پاکت مهر روز 1397
- پاکت مهر روز 1398
- پاکت مهر روز 1399
- پاکت مهر روز 1400
- پاکت مهر روز 1401
-
پاکت مهر روز خارجی
- ماکزیمم کارت
- برگه اولین روز انتشار
- پاکت نامه
- کارت پستال
- مدال و نشان
- کارت تلفن
- جعبه کبریت
-
پاکت مهر روز
- کتاب ، آلبوم و لوازم جانبی
سکه نقره 1000 دیناری ناصرالدین شاه 1297 ه ق خطی
Naser addin shah 1000 dinar silver coin
مشخصات سکه :
مبلغ اسمی : یکهزاردينار
تاریخ ضرب : ۱۲۹۸ الی ۱۲۹۴ ه.ق
شرح روی سکه:برگ بلوط وزيتون – السلطان ناصرالدین شاه قاجار
شرح پشت سکه : برگ بلوط وزیتون -تاج-شیر وخورشید -مبلغ اسمی به حروف- تاريخ
جنس سکه : نقره
وزن سکه : ۴.۶ گرم
قطر سکه : ۲۳ میلی متر
توجه : جهت برخورداری از تخفیف سایت ثبت نام و با کد کاربری خود سفارش ثبت نمائید. زیرا تخفیف فقط برای اعضا در نظر گرفته شده و قابل رویت است.
توجه : درج کد پستی و شماره تلفن همراه و ثابت جهت ارسال مرسوله الزامیست .
توجه:حداقل ارزش بسته سفارش شده بدون هزینه پستی می بایست 100000 ریال باشد .
سکههای زرین
زر واژهای پارسی است که در پارسی باستان به صورت «زرنه» (Zarna) و در اوستا «زرنه» (Zerena) یا «زرنهاینه» (Zarnaina) یاد شدهاست. زر فلزی زرد رنگ و قابل تورق است، که در ۱۱۰۰ درجه ذوب میشود.
چنان که پیش از این بیان شد، نخستین بار داریوش اول مبادرت به ضرب سکههای زرین «دریک» نمود و ضرب این نوع سکهها فقط به فرمان وی صورت میگرفت و در دورههای دیگر نیز بر ضرب سکههای زرین حساسیت بیشتری وجود داشت. به طور کلی در طول تاریخ به سبب همین محدودیت ضرب سکههای زرین و نیز به علت ارزش زیادی که این نوع سکه نسبت به دیگر سکهها داشت، در میان مردم کمتر رواج داشت و گاهی در دورهای اصلاً رایج نبوده و حتی ضرب هم نشدهاست. در کتاب «تاریخ ایران» راجع به ضرب سکههای زرین بعد از اسلام مینویسد: «ضرب مسکوک زرین درایران به معنی واقعی تا حدود ۲۲۰ قمری ظاهر نمیشود.» و «ژان شاردن» جهانگرد فرانسوی که در عصر صفویه از ایران دیدن کردهاست درسیاحت نامه اش مینویسد: «ایرانیان [دوره صفوی] هیچگونه مسکوک زرین ندارند.» در دوران قاجاریه دو دسته سکههای زرین ضرب میگردید. دسته اول قطعات زرین سنگین وزن بود که به منظور خاصی ضرب میشد نظیر مصارف خصوصی خزانه و… ودسته دیگر سکههایی کوچک بود که درمیان مردم رواج داشت.
ناصرالدینشاه قاجار (۲۵ تیر ۱۲۱۰ - ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵) که پیش از پادشاهی ناصرالدین میرزا خوانده میشد، معروف به قبله عالم، سلطان صاحبقران و بعد شاه شهید، چهارمین شاه از دودمان قاجار ایران بود. وی طولانیترین دوره پادشاهی را در میان دودمان قاجار داراست. او همچنین نخستین پادشاه ایران بود که خاطرات خود را نوشت.
قطع روابط با انگلیس
در اوایل دهه ۱۲۷۰ قمری اعطای تحتالحمایگی از طرف دولت بریتانیا به رجال ایرانی و دخالتها مکرر سفرای بریتانیا در امور داخلی ایران ناصرالدین شاه را بیش از پیش به آن دولت بدگمان ساخت. عقاید میرزا ملکم خان مترجم مخصوص شاه و از معلمین دارالفنون نیز در ترغیب شاه به ایستادگی دربرابر نفوذ بریتانیا تاثیر داشت.[۱۴]
در نهایت ماجرای پناهندگی یکی از باجناقهای ناصرالدین شاه، میرزا هاشم نوری، به سفارت بریتانیا در تهران در سال ۱۲۷۲ قمری منجر به قطع روابط دو کشور شد. هاشم خان همسرش پروین خانم خواهر تاجالدوله (یکی از همسران عقدی شاه) را هم به همراه خود به سفارت برد. زن و شوهر مدتها در قلهک در چادری در کنار چادر چارلز موری وزیرمختار بریتانیا زندگی کردند و در تهران نیز محل زندگی آنان خانهای در مجاورت سفارت بود. این ماجرا منجر به شدت گرفتن شایعاتی در تهران درباب روابط عاطفی پنهان پروین خانم با موری شد.[۱۵] شاه پس از آنکه از چند مجتهد فتوا گرفت، دستور داد پروین خانم را به دستاویز جلوگیری از فحشا به خانه برادرش برده و بازداشت کنند. دربرابر موری از جمع دیگری از مجتهدین فتوا گرفت و خدمه سفارت را برای استرداد پروین خانم اعزام کرد، ولی با این عمل بر شایعات پیشین دامن زد.[۱۶] موری در مقابل مقاومت شاه در استرداد پروین خانم شاه را تهدید به قطع روابط بین دو کشور کرد؛ تصمیمی که در ۱۷ ربیعالاول ۱۲۷۲ با پایین کشیدن پرچم بریتانیا از سفارت عملی شد.[۱۷]
مدتی پس از این واقعه، روزنامه وقایع اتفاقیه در یکی از شمارههای خود احساسات ضد بریتانیایی ناصرالدین شاه را چنین توصیف کرد:[۱۸]
«[شاه] به قدری از کیفیت حالی خود متنفر شدهاست که حکومت یک ده در حالتی که غیرمحکوم [خارجی] باشد به مراتب ترجیح به این سلطنت میدهد... جمیع ناملایماتی که از ابتدای سلطنتش دیده سکوت کردهاست ولی حال غیرت و کینه او زیادتی بر حوصله و حلمش کردهاست و چنان معلوم میشود که حال تاج و تخت سلطنت را نمیخواهد مگر برای انتقام... از آن وقت، قلب او که مدتها مدید از تسلط دول خارجه منزجر بوده ابتدا کردهاست به بازشدن شعف و سرور و حالت ساکت و غیرمختلف در خانه تبدیل شدهاست به غیرت و حمیت.»
فتح هرات
ناصرالدین شاه در ربیع الثانی ۱۲۷۲، فرمانی به پنج ایالت ایران ابلاغ کرد و امر کرد قشون ایالات به سرکردگی عمویش سلطان مراد میرزا حسامالسلطنه به سمت هرات حرکت کنند. مدتی پس از آغاز محاصره هرات، سفیر بریتانیا در استانبول به ایران اعلام کرد برای استقرار مجدد روابط حاضر به مذاکرهاست. در پاسخ شاه میرزا ملکم خان به استانبول فرستاد ولی به دلیل سوابق طرفداری ملکم از فرانسه، سفیر بریتانیا به او اعتنایی نکرد. در ۱۹ رمضان ۱۲۷۲ نخستین اخطار بریتانیا به دولت ایران ابلاغ شد. بی نتیجه ماندن محاصره هرات و انعقاد معاهده پاریس (۱۸۵۶) در پایان جنگ کریمه که شاه را از کمک روسیه مأیوس کرد، او را از عقب نشینی بازنداشت. ناصرالدین شاه حتی تصمیم گرفت به خراسان عزیمت کند، اما نوری او را منصرف ساخت.[۱۹] در جستجوی حامیان جدید، شاه به فرانسه گرایش نشان داد. او از ناپلئون سوم، امپراتور فرانسه، برای حل اختلاف میان ایران و انگلیس درخواست کمک کرد و هدایای ارزشمندی، از جمله نشان شیر و خورشید، تمثال همایون و چندین رشته مروارید برای وی فرستاد. ناصرالدین شاه همچنین تلاش کرد با ایالات متحده آمریکا پیمان دوستی بندد و از این راه وسیله تازهای برای اعمال فشار برانگلیس در خلال مذاکرات فیمابین بیابد. شاه آمریکا را به ایجاد پایگاههای نظامی در خلیج فارس تشویق کرد، اما آن کشور تمایلی به درگیر کردن نیروی دریایی خود در آبهای ایران نشان نداد. تقاضای شاه در مورد کمک مالی آمریکا به ایران هم بینتیجه ماند.[۲۰]
اخطار و اتمام حجت دوم بریتانیا همزمان با تصرف جزیره خارک توسط نیروهای آن دولت، به ایران ابلاغ شد و به همراه آن شرایط سنگینی که بریتانیا برای برقراری صلح با ایران در نظر گرفته بود، از جمله عزل میرزا آقاخان نوری از صدارت و واگذاری بندر عباس به بریتانیا، به امینالملک، فرستاده ایران در استانبول، اعلام شد.[۲۱] دو هفته بعد، در در روز ۲۴ صفر ۱۲۷۳ خبر فتح هرات مقارن مرگ سلطان معین الدین میرزا ولیعهد به ناصرالدین شاه رسید.[۲۲] به مجرد فتح هرات، امینالملک که تا کنون به دستور شاه منتظر مانده بود، با فرستادگان بریتانیا وارد مذاکره شد. دولت بریتانیا که نیروهای خود را در جنوب ایران مستقر کرده بود، بر شرایط سنگین خود پافشاری کرد ولی شاه به پشت گرمی فتح هرات از امین الملک خواست تسلیم خواستههای بریتانیا نشود.[۲۳] مقارن این ایام شاهزادهای هندی از دهلی موسوم به محمدنجف میرزا به دربار قاجار پناه آورد و خواستار یاری ایران به مخالفان هندی بریتانیا شد. محمدنجف میرزا که خود را برادرزاده بهادرشاه، آخرین پادشاه گورکانی هند میدانست، شاه را به حرکت دادن نیروهایش از هرات به مرزهای هند تشویق کرد و به او اطمینان داد که انقلابی ضد انگلیسی در هند در حال نزج است که تقارن آن با لشکرکشی شاه به هند موجب استیصال انگلیسیان خواهد شد. اما پیشروی نیروی دریایی بریتانیا در جنوب ایران، شاه را از بلندپروازیهای بیشتر بازداشت. در اواسط ربیعالثانی ۱۲۷۳ نیروهای بریتانیایی بندر بوشهر و نواحی اطراف آن را اشغال کردند و بدون روبه رو شدن با هرگونه مقاومتی پیشروی خود را در خاک ایران ادامه دادند. در ماه رجب در جریان جنگ خوشاب، خانلر میرزا عموی شاه و حاکم خوزستان به سرعت عقب نشینی کرد و به این ترتیب مناطق بیشتری به دست نیروهای بریتانیا افتاد. ناصرالدین شاه به دلیل تهی بودن خزانهها خود را از آماده کردن نیرویی برای مقابله با بریتانیا ناتوان دید و حاضر به صلح شد. به دستور او امین الملک به فرانسه رفت و معاهده پاریس را با دولت بریتانیا به امضا رساند که به موجب آن ایران ملزم شد از تمام ادعاهای خود نسبت به هرات چشم پوشی کند.[۲۴]
عشق به جیران
احتمالاً برای نخستین بار ناصرالدین شاه، جیران را در جمع ملازمان مهدعلیا در حدود سال ۱۲۶۸ قمری (اندکی پس از قتل امیرکبیر) دید و به او علاقه مند شد.[۲۵] شیفتگی او به شکار و رفتار جسورانه او که برخلاف حجب معمول زنان حرمسرا بود، او را بیش از پیش مورد توجه شاه قرار داد.[۲۵] برطبق گفتههای دوستعلی معیری (نوه ناصرالدین شاه):[۲۶]
«جیران هنگام سواری چکمه به پا میکرد و روبنده را گرد سر پیچیده به چالاکی بر زین مینشست. گروهی انبوه از تفنگدار، قوشبان، نوکر و چاپلوس در رکابش سوار میشند و از دور همه را گمان میرفت که کبکبه شاهانهاست. در شکارگاه، قوش مخصوص خود را که «غزال» نام نهاده بود بدست میگرفت و برپشت اسب قزلی گلگون به نام «آهو» به قله کوه بر آمده، شهباز را در پی کبک میافکند.»
از دیگر معشوقه های وی نگین بود که طبق افسانه ها در زمان سفر کرد و به صدها سال دیگر رفت و خود از این موضوع خبر ندارد، از مضخصات او موهای بنفشش است.
به اعتقاد عباس امانت «دلبستگی شاه به جیران به روال عشقهای عادی عصر نوین و برعکس زندگی جمعی حرمسرا فردی و خصوصی بود» و مهر او برای شاه «تجسم نوع دیگری از خانواده، همسر و فرزند بود که در پس ظاهر شاهانه، قرینه ای از زندگی عادی به او عرضه میداشت.»[۲۷] در سال ۱۲۶۸ قمری دومین پسر جیران، محمدقاسم میرزا به دنیا آمد و به زودی مورد علاقه زیاد شاه قرار گرفت.[۲۷] زمانی که محمدقاسم میرزا پنج سال داشت، شاه به او لقب امیرنظام داد و به فرماندهی کل قشون ایران منصوبش ساخت.[۲۸] پس از مرگ سلطان معین الدین میرزا، ناصرالدین شاه تمایل یافت محمدقاسم میرزا را به ولیعهدی برگزیند.[۲۷] اما نسب غیرقاجار جیران و اینکه او همسر عقدی شاه نبود مانع عملی شدن این تصمیم بود. مقارن شوال ۱۲۷۳ چندتن از رجال معتبر از جمله مستوفیالممالک و عزیز خان مکری فهرستی از جرایم نوری تهیه کردند. جیران که میخواست نوری را وادار به پذیرش ولیعهدی پسرش کند، با آنان همدست شد و مأموریت یافت تا فهرست جرایم را به نظر شاه رساند.[۲۹] اما او تنها بخشی از موارد را نزد شاه افشا کرد و باقی را برای تحت فشار قرار دادن نوری تا رسیدن به توافق نهایی در خصوص ولیعهدی محمدقاسم میرزا آشکار نکرد.[۳۰] پس از این واقعه نوری جیران را به باغ خود، نظامیه دعوت کرد و به او قول داد تمام تلاشش را برای ولیعهدی امیرنظام بکند. با حمایت نوری از جیران، مهدعلیا که مخالف جدی ولیعهدی امیرنظام بود از او روگرداند.[۲۹] سرانجام در محرم ۱۲۷۴، ولیعهدی امیرنظام رسماً اعلام شد.[۳۱] چندی بعد امیرنظام بیمار شد و مخالفان چنین شهرت دادند که نوری ولیعهد را مسموم کردهاست و جیران و شاه را بار دیگر به نوری بدگمان ساختند.[۳۲] امیرنظام تنها یک هفته پس از ولیعهدی جان سپرد و ناصرالدین شاه را در اندوه عمیقی فرود برد، تا جایی که به گزارش پولاک «شاه از شدت اندوه از خود بی خود شده سر به دیوار میکوفت و چند روز لب به غذا نزد».[۳۳] پس از این واقعه تحریکات مخالفان نوری ادامه یافت تا آنکه در بیستم محرم ۱۲۷۵ در یکی از سفرهای ییلاقی شاه، در دره سوهانک اهالی یکی از روستاها جسد مردی از بستگان جیران را برسر راه شاه قراردادند و مدعی شدند که او بر اثر ظلم میرزا آقاخان نوری مقتول شدهاست. شاه از این منظره متاثر شد و در غروب همان روز پس از بازگشت به نیاوران فرمان عزل نوری را صادر کرد.[۳۴]
الغای مقام صدارت
ناصرالدین شاه پس از عزل نوری دست به یک رشته اصلاحات زد و سعی کرد نهادهایی به سبک دولتهای اروپایی پدیدآورد.[۳۵] به موجب فرمان ناصرالدین شاه که در بیست و سوم محرم ۱۲۷۵ در روزنامه وقایع اتفاقیه چاپ شد، کارهای دولت بین شش وزارتخانه، یعنی داخله، امور خارجه، جنگ، مالیه، عدلیه و فوائد عامه تقسیم شد. وزارتخانهها در شورایی شبیه یک هیئت دولت به نام «شورای دولت» سازمان مییافتند، ولی این هیئت فقط در موارد ضروری برای شور در امور دایر میشد. برطبق فرمان شاه وزرا بدون کسب اجازه از شاه، حق تصمیم گیری نداشتند. علاوه بر شورای دولتی، شاه شورای مشورتی دیگری هم به نام «مجلس مصلحتخانه» یا به اختصار «مجلس مشورت» به وجود آورد. این مجلس ماذون بود درباره کلیه مسائل داخلی که متضمن صلاح دولت و ازدیاد آبادی مملکت باشد به رایزنی بپرداز، اما حق نداشت بدون اجازه شاه وارد مسائل سیاست خارجی شود. اعضای مجلس بیست و پنج نفر بودند که از میان رجال دیوانی منصوب میشدند. در شماره بعدی روزنامه اعلام شد شاه منصب صدارت عظمی را منسوخ کردهاست.[۳۶] اما اعتقاد ناصرالدین به اصلاحات با همه شور و شوق اولیه به زودی سست شد. او در تلاش برای حفظ اقتدار رو به کاهش خود، به سیاست اعمال زور متوسل شد که با خواست او برای اصلاحات تضاد کامل داشت. شاه مجلس مصلحت خانه را چون از خود استقلال رای نشان داد، تدریجاً کنار گذاشت و تصمیماتش را بلااجرا. به علاوه، شاه خود را اسیر قدرت ریشهدار محافظهکاران مییافت، چه قدرت و رغبت آن را نداشت که نسل جوانتر را در دستگاه دیوان جانشین آنان سازد و در عین حال نمیتوانست به نیات واقعی اصلاحطلبان اعتماد کند.[۳۷]
در جمادی الثانی سال ۱۲۷۶، جیران، پس از مدتها بیماری و ابتلا به سل درگذشت. بنا به گزارش هنری رالینسون، وزیر مختار وقت انگلیس در تهران، به محض آنکه نخستین علائم سل در جیران ظاهر شد، ناصرالدین شاه علاقه خود را به او از دست داد و با آنکه جیران را در شرف مرگ میدید رهسپار گردش و شکار شد و حتی در خلال خاک سپاری و ایام عزاداری جیران، در پایتخت نماند.[۳۸]
در سال ۱۲۷۸ ناصرالدین شاه چهارمین ولیعهدش، مظفرالدین میرزا را برگزید. علیرغم اینکه شاه از مظفرالدین میرزا تنفر داشت، اما انتصاب او که برخلاف محمدقاسم میرزا از مادر قاجار بود، علاوه بر جلب رضایت مهدعلیا و بزرگان قاجار، به ادعاهای بهمن میرزا و عباس میرزا ملکآرا پایان داد.[۳۹]
در تابستان ۱۲۷۷ قحطی برای نخستین بار در مقیاس وسیع در ایران پدید آمد. ناآرامیها در پاسخ به کمبود و گرانی آذوقه ابتدا از تهران و تبریز شروع شد و به تدریج سراسر ایران را در نوردید. خشم مردم از مضیقه ها، مستقیماً متوجه شاه و سوء حکومت او بود.[۴۰] برای گریز از این وضعیت، ناصرالدین شاه در نوروز سال ۱۲۸۲ هجری قمری میرزا محمدخان قاجار را با لقب جدید «سپهسالار اعظم» به مقامی «مرادف» صدارت منصوب کرد و خود به دنبال سرگرمی محبوبش، شکار، راهی مازندران شد. اما در غیاب شاه ناآرامیها دیگر بار شدت گرفت. او به ناچار بازگشت و برای بار دوم مقام صدارت را ملغا اعلام کرد و تربیبات پیشین را برقرار ساخت.[۴۱]
صدارت سپهسالار
در سال ۱۲۸۷ هجری قمری ناصرالدین شاه قصد زیارت عتبات کرد. برای این منظور با میرزا حسینخان مشیرالدوله، وزیرمختار ایران در دربار عثمانی، مکاتبه کردند تا مقدمات سفر شاه را فراهم آورد.[۴۲] مشیرالدوله در عراق همه جا در کنار شاه حاضر بود و هرگاه مجالی مییافت از لزوم اصلاحات با شاه سخن میگفت.[۴۳] در این سفر شاه او را از بازگشت به عثمانی معاف کرد و با خود به ایران آورد و و وزارت عدلیه و اوقاف و وظایف را به او سپرد و سال بعد با لقب سپهسالاری به وزارت جنگ منصوبش ساخت.[۴۲] در ۲۹ شعبان ۱۲۸۹ سپهسالار با دستخطی که از جانب شاه صادر شد به صدارت عظمی منصوب شد. او دست به اصلاحاتی زد و قرارداد رویتر را به امضای شاه رساند که به موجب آن امتیازهای متعددی از جمله بهره برداری از تمام معادن ایران به یک سرمایه
تشکر نظر شما نمی تواند ارسال شود
گزارش کردن نظر
گزارش ارسال شد
گزارش شما نمی تواند ارسال شود
بررسی خود را بنویسید
نظر ارسال شد
نظر شما نمی تواند ارسال شود